Γράφει ο Σταύρος Λιλόγλου*
Τον έχουν αποκαλέσει ελιξήριο νεότητας και όχι τυχαία. Ο βασιλικός πολτός αποτελεί την πλουσιότερη τροφή της φύσης. Η μεγάλη θρεπτική του αξία οφείλεται στη μοναδική σύνθεσή του. Πρόκειται για μία άσπρη κρεμώδη ουσία, όξινη, με ιδιάζουσα οσμή και πικρή γεύση, εξαιρετικά θρεπτική, η οποία εκκρίνεται από τους υποφαρυγγικούς αδένες των νεαρών εργατριών μελισσών για να τραφούν οι προνύμφες και η ενήλικη βασίλισσα.
Τα κύρια συστατικά του είναι το νερό, οι πρωτεΐνες, τα σάκχαρα, τα λιπίδια και τα μεταλλικά άλατα. Το νερό αποτελεί τα 2/3 του φρέσκου βασιλικού πολτού, αλλά σε ξηρό βάρος οι πρωτεΐνες και τα σάκχαρα υπερτερούν.
Τα σάκχαρα του βασιλικού πολτού είναι κυρίως φρουκτόζη και γλυκόζη σε σχετικά σταθερή αναλογία, που μοιάζει με αυτή του μελιού. Σε αρκετές περιπτώσεις η φρουκτόζη και η γλυκόζη μαζί αποτελούν το 90% των συνολικών σακχάρων. Άλλα σάκχαρα είναι η μαλτόζη, η τραχαλόζη, η μελιβιόζη, η ερλόζη και η ριβόζη.
«Η αναλογία λιπιδίων είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του βασιλικού πολτού», δηλώνει η διαιτολόγος – διατροφολόγος, Ζωή Πορφύρη.
«Τα λιπίδιά του αποτελούνται κυρίως από λιπαρά οξέα με ασυνήθιστη δομή, μεταξύ των οποίων και το υδροξυτρανσδεκενοϊκό οξύ, το οποίο έχει αντιβακτηριακές και μυκητοκτόνες ιδιότητες. Περιέχει ακόμη ουδέτερα λιπίδια, στερόλες και κεριά.
Τα κυριότερα μεταλλικά στοιχεία του είναι κάλιο, ασβέστιο, νάτριο, ψευδάργυρο, σίδηρο, χαλκό και μαγγάνιο, με μία ισχυρή επικράτηση του καλίου.
Ο βασιλικός πολτός εξάλλου είναι εξαιρετικά πλούσιος σε βιταμίνες: θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, νιασίνη, παντοθενικό οξύ, πυριδοξίνη, βιοτίνη, φυλλικό οξύ και σε μικρότερες ποσότητες βιταμίνη C, D, A και Ε.»
Ο φρέσκος βασιλικός πολτός έχει λαμπερό λευκό χρώμα, αποκτά όμως ανοιχτή κίτρινη και σκούρα γκρι απόχρωση αν έρθει σε επαφή με τον αέρα ή εκτεθεί στο φως. Αυτή η αλλαγή στην απόχρωση οφείλεται σε ένζυμα, που οξειδώνουν συγκεκριμένες ουσίες του βασιλικού πολτού και σταδιακά τον καταστρέφουν.
Η υφή του είναι παχύρρευστη αν και με την πάροδο του χρόνου γίνεται πιο συμπαγής. Η ιδιαίτερη όξινη γεύση του οφείλεται στο πολύ χαμηλό pH (3,5-4,5).
Για πολλούς ο βασιλικός πολτός θεωρείται το μυστικό της αιώνιας νεότητας, αφού χαρίζει ομορφιά, υγεία και μακροζωία. Επιδρά θετικά στις διάφορες λειτουργίες του οργανισμού και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Έχει παρατηρηθεί ακόμη ότι δρα ως αναλγητικό και τονώνει το νευρικό σύστημα, ενώ ανεβάζει και την ψυχική διάθεση.
«Ο βασιλικός πολτός αποτελεί ένα μελισσοκομικό προϊόν, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως συμπλήρωμα από υγιή άτομα που θέλουν να έχουν καλύτερη φυσική κατάσταση και μεγαλύτερη αντοχή αλλά και ως φάρμακο από άτομα που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας και βρίσκονται σε στάδιο ανάρρωσης», σημειώνει η κ. Πορφύρη.
«Εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι προστατεύει από τον καρκίνο του προστάτη του μαστού και του ενδομητρίου και από την αρθρίτιδα. Από την άλλη πλευρά όμως μπορεί να έχει και κάποιες ανεπιθύμητες παρενέργειες, όπως οξεία αναφυλακτική αντίδραση, ενώ θεωρείται επικίνδυνος για ασθενείς με άσθμα».
Η συνιστώμενη δοσολογία είναι ένα κουταλάκι κάτω από τη γλώσσα μέχρι να διαλυθεί κατά προτίμηση το πρωί πριν από το πρωινό γεύμα. Για τους ενήλικες προτείνεται ένα γραμμάριο βασιλικός πολτός την ημέρα, για διάστημα τριών μηνών, δύο φορές το χρόνο, ενώ για τα παιδιά άνω των εφτά ετών ένα γραμμάριο για ένα μήνα και στη συνέχεια διακοπή για ένα μήνα.
*ο Σταύρος Λιλόγλου είναι καθηγητής φυσικής αγωγής και έχει διατελέσει
προπονητής καλαθοσφαίρισης στις υποδομές του Ολυμπιακού Πειραιά.
